Tłumacz przysięgły w UK – czy istnieje taki zawód? Kwestia tłumaczy na wyspach jest dość zawiła. Ze względu na to, że w różnych częściach Zjednoczonego Królestwa prezentuje się ona zupełnie inaczej.
Punktów, które byłyby wspólne dla Anglii, Szkocji, Walii i Irlandii Północnej jest niewiele. Istnieje jednak jeden podstawowy.
W żadnej z tych części nie funkcjonuje regulowana prawnie instytucja tłumacza przysięgłego. Odróżnia to więc Wielką Brytanię od Polski. U nas bowiem pracę tłumacza przysięgłego reguluje ustawa oraz poszczególne rozporządzenia. Na terenie Zjednoczonego Królestwa prezentuje się to zgoła odmiennie.
Tłumacz przysięgły w UK: Anglia i Walia
Jak już wspomniano, na terenie Anglii i Walii nie istnieje prawnie regulowana instytucja tłumacza przysięgłego. Przekładów dokonują więc zwykli tłumacze (translators), którzy wykonanego tłumaczenia nie muszą w żaden sposób poświadczać. Oczywiście, powinni w nim umieścić swoje dane oraz potwierdzenie wiarygodności zawodowej (np. poprzez podanie organizacji, do jakiej przynależą) czy kwalifikacji.
Najbardziej prestiżowym dokumentem takowe kwalifikacje potwierdzającym jest dyplom Diploma in Translation markowany przez the Chartered Institute of Linguists. Tłumacz posiadający taki dyplom może wykonywać tłumaczenia zarówno w granicach Zjednoczonego Królestwa, jak i w innych państwach. Nie jest on jednak konieczny do wykonywania zawodu tłumacza.
Tłumacze w Szkocji i Irlandii Północnej
Kwestia tłumaczeń poświadczonych w Szkocji i Irlandii Północnej jest znacznie bardziej złożona, choć instytucja tłumacza przysięgłego jako takiego również nie funkcjonuje. Istnieje jednak coś takiego jak certified translation (tłumaczenie poświadczone) czy sworn translation (tłumaczenie wykonane pod przysięgą). Możliwość wykonywania takich tłumaczeń wymaga od tłumacza spełnienia kilku warunków.
Odmienne od polskich standardów jest również to, że aby zostać tłumaczem w Szkocji czy Irlandii Północnej, trzeba należeć do odpowiedniej organizacji, to jest biura lub agencji tłumaczeniowej. Takie firmy weryfikują kwalifikacje osoby wykonującej zawód tłumacza, a następnie wydają stosowny certyfikat. Wyróżnia się dwa rodzaje tłumaczy:
- pisemnych (translators)
- oraz ustnych (interpreters).
Takie osoby mogą wykonywać tłumaczenia, jednak żeby odpowiednie władze i urzędy uznały je za poświadczone, wymagają odpowiedniego potwierdzenia:
- w Szkocji potwierdzenia może dokonać adwokat posiadający uprawnienia notariusza (solicitor & notary public),
- zaś w Irlandii Północnej po prostu notariusz.
Należy pamiętać, że owo potwierdzenie, występujące w postaci klauzuli, dotyczy tożsamości tłumacza, a nie poprawności tłumaczenia. Jeśli okaże się, że tłumacz pozostawił na tłumaczeniu błędy, to sam tłumacz poniesie odpowiedzialność.
Sposób poświadczania tłumaczeń w Szkocji i Irlandii Północnej
Wiadomo już, że tłumaczenie w części UK musi zostać poświadczone przez adwokata posiadającego uprawnienia notariusza (w Szkocji) lub samego notariusza (w Irlandii Północnej). Klauzula poświadczająca brzmi następująco: „The translation is true and accurate to the original document provided to us”, co odpowiada polskiemu sformułowaniu „Niniejsze tłumaczenie jest zgodne z przedstawionym nam oryginałem dokumentu”.
Jeśli dokument tłumaczony jest z języka angielskiego na język polski, umieszcza się w nim jednak taki zapis: „Niniejszym potwierdzam zgodność powyższego tłumaczenia z przedstawionym mi oryginałem dokumentu, sporządzonym w języku angielskim, miejscowość….., data….”.
Co więcej, zarówno do dokumentu oryginalnego, jak i przetłumaczonego, tłumacz:
- musi dołączyć specjalną deklarację zawierającą złożone pod przysięgą oświadczenie, którą podpisuje w obecności adwokata lub notariusza.
- Dodatkowo, jeśli tłumaczone dokumenty mają być wykorzystywane poza granicami Wielkiej Brytanii, muszą zostać legalizowane lub opatrzone klauzulą apostille. To oczywiście w przypadku państw, które przystąpiły do Konwencji Haskiej.
- Oprócz tego, na tłumaczeniu musi widnieć podpis tłumacza oraz ewentualnie pieczątka firmy, jeśli tłumacz jest w takowej zatrudniony. Tłumacze przynależący do Institute of Translation and Interpreting (ITI) posiadają specjalne pieczęcie oraz nalepki, które mogą umieścić na przetłumaczonym dokumencie.
- Dodatkowo, członkowie stowarzyszenia ITI (zarówno firmy, jak i tłumacze indywidualni) mogą poświadczać tłumaczenia niektórych dokumentów, używając nazwy ITI Qualified Member (MITI) lub Fellow Member (FITI).
Rejestry: tłumacz przysięgły w UK
Zarówno w Anglii i Walii, jak i w Szkocji oraz Irlandii Północne (UK) nie istnieją jako takie rejestry tłumaczy przysięgłych. W przypadku dwóch ostatnich państw, na stronie internetowej ITI funkcjonuje jednak lista tłumaczy, firm, biur i agencji będących członkami tego stowarzyszenia. Za jej pomocą można znaleźć tłumacza zajmującego się potrzebną nam kombinacją językową oraz określoną tematyką.
W wyszukiwarce można bowiem wybrać ogólną dziedzinę tłumaczenia, a nawet węższe specjalizacje, co pozwala na znalezienie tłumacza wykwalifikowanego w określonym kierunku. Wśród tych dziedzin funkcjonuje oczywiście prawo, a w ramach niego wyróżnia się prawo cywilne, handlowe, międzynarodowe czy karne. Znalezienie tłumacza, który mógłby kompetentnie przełożyć dany dokument nie wydaje się więc bardzo skomplikowane.
Tłumacz przysięgły języka angielskiego w UK a w Polsce
Jak można łatwo wywnioskować, w UK nie ma takich regulacji funkcji tłumacza przysięgłego, jak w Polsce. W Polsce jest tłumacz przysięgły języka angielskiego– sam nim jestem. W Anglii i Walii nie funkcjonują właściwie żadne wymogi co do wykonywania takich tłumaczeń.
W Szkocji i Irlandii Północnej tłumaczenia uwierzytelnione wykonują specjaliści o potwierdzonych kwalifikacjach. Następnie poświadczane są one przez adwokatów pełniących funkcję notariuszy (w Szkocji) czy samych notariuszy (w Irlandii Północnej). W przeciwieństwie do naszych realiów, nie ma żadnej ustawy ani regulacji prawnych obejmujących przekłady takich osób. W celu szerszego zgłębienia tematu tłumaczy przysięgłych w Polsce, zapraszam do artykułu: „Jak zostać tłumaczem przysięgłym języka angielskiego„?
Na koniec chciałbym nadmienić, że wiedza z tego artykułu jest zbędna dla osób, które dokument chcą przetłumaczyć na język polski. Tym bardziej, jeśli chcą one okazać go w polskim urzędzie. Powodem jest znacząca różnica w regulacji zawodu tłumacza w różnych krajach.
Polskie urzędy akceptują jedynie dokumenty przetłumaczone z języka angielskiego na język polski przez tłumacza przysięgłego języka angielskiego. Mówimy oczywiście o tłumaczu, który został zaprzysiężony w polskim Ministerstwie Sprawiedliwości.
Wybierając się zatem do Polski oczywiście zapraszam do mojego biura tłumaczy przysięgłych MIW Marszałkowska. Zachęcam również do znalezienia tłumacza przysięgłego zaprzysiężonego w Polsce a mieszkającego w UK: Anglii, Irlandii, Walii czy Szkocji. Są tacy tłumacze. We wrześniu 2021 roku minister sprawiedliwości zaprzysiągł ponad 20 tłumaczy przysięgłych mieszkających na stałe w UK.
Pozdrawiam gorąco!
Maciej Wróblewski – tłumacz przysięgły języka angielskiego – MIW Marszałkowska
